Jafnræðisreglan og endurreisn bankakerfisins

Jafnræðisregluna er að finna í 65. gr. stjórnarskrárinnar, sbr. 3. gr. stjórnskipunarlaga nr. 97/1995, og hljóðar svo:

Allir skulu vera jafnir fyrir lögum og njóta mannréttinda án tillits til kynferðis, trúarbragða, skoðana, þjóðernisuppruna, kynþáttar, litarháttar, efnahags, ætternis og stöðu að öðru leyti.
Konur og karlar skulu njóta jafns réttar í hvívetna.

Jafnræðisreglan var sett í stjórnarskrána árið 1995 er talið að hún hafi réttarfarslegt gildi fyrir þann tíma sem óskráð regla.  Markmið reglunnar er að koma í veg fyrir ómálefnalega mismununun; að sambærileg mál fái sambærilega úrlausn.  Athyglisvert er að reglan bannar ekki mismunun sem slíka heldur bannar hún mismunun á grundvelli ómálefnalegra sjónarmiða. (heimild: Vísindavefurinn)

Heimfæra má jafnræðisregluna á viðskiptalífið með algengri réttarheimild, sem er lögjöfnun.  Ef regla gildir um A en ekki um B, og A og B eru sambærileg tilfelli, má beita reglum um A á B! Neyðarlögin hljóta t.d. að vera á dökkgráu svæði varðandi mismunun íslenskra og erlendra innistæðueigenda í bönkunum á þeim tíma.  Og afar umhugsunarvert er hvort inngrip og fjárframlög ríksisins í ca. 99% af bankamarkaðinum feli í sér mismunun gagnvart þeim örfáu sparisjóðum sem ekki þáðu ríkisaðstoð.  En þessi atriði eru þó bara sýnishorn af miklu úrvali dæma í endurreisn bankakerfisins sem ekki er víst að standist jafnræðisregluna.